LET’S RECALL
Question 1. Match the following:
Answer:
Question 2. List one major difference between manuscripts and inscriptions.
Answer: Handwritten book or a piece of literary work or material is called manuscript while writings engraved on pillars, rocks, copper or other metallic plates, etc. are called inscriptions.
LET’S DISCUSS
Question 3. Return to Rasheeda’s question. Can you think of some answers to it?
Answer: Rasheeda’s question was how could anyone know what had happened so many years ago. There are various ways by which people can about the past.
The remains left by the early man in the form of tools, weapons, pottery, jewelry etc.
After the man had learned the art of writing he wrote on leaves and bark of the trees and even on hard material. We have been able to read the script of these people (in any case).
Question 4. Make a list of all the objects that archaeologists may find. Which of these could be made of stone?
Answer: Archaeologists study the remains of buildings made of stones and bricks that have survived, paintings, and sculptures. They find tools, weapons, pots, pans, ornaments, and coins.
Some of them may be made of stone, others out of bones, baked clay, and metal.
Question 5. Why do you think ordinary men and women did not generally keep records of what they did?
Answer: The ordinary men did hot keep a reward for what they did because they did not know’ how to read and write.-There was a specialized class of people called ‘scribes’ who recorded all the events.
Question 6. Describe at least two ways in which you think the lives of kings would have been different from those of farmers.
Answer: The king led a luxurious life. He made all the decisions for society and looked after their welfare. They led the armies in war.
Farmers: They worked very hard to grow crops, for the people. They led an ordinary life, where he could barely fulfill his needs.
LET’S DO
Question 7. Find the word crafts persons on page 1. List at least five different crafts that you know about today. Are the craftspersons – (a) men (b) women (c) both men and women?
Answer:
Question 8. What were the subjects on which books were written in the past? Which of these would you like to read?
Answer: The books dealt with all kinds of subjects like religious beliefs & practices, the lives of the king’s medicine and science. In addition, there were epics, poems & plays. The most popular epics of India are Ramayana & Mahabharata. I would like to read these two books.
**************
1. เค्เคฏा, เคเคนाँ, เคैเคธे เคเคฐ เคเคฌ?
เคเค เคฏाเคฆ เคเคฐें
เคช्เคฐเคถ्เคจ 1. เคจिเคฎ्เคจเคฒिเคिเคค เคा เคธुเคฎेเคฒ เคเคฐो:
เคเคค्เคคเคฐ:
เคช्เคฐเคถ्เคจ 2. เคชांเคกुเคฒिเคชिเคฏो เคคเคฅा เค เคญिเคฒेเคों เคฎें เคเค เคช्เคฐเคฎुเค เค ंเคคเคฐ เคฌเคคाเค।
เคเคค्เคคเคฐ:เคนเคธ्เคคเคฒिเคिเคค เคชुเคธ्เคคเค เคฏा เคธाเคนिเคค्เคฏिเค เคाเคฐ्เคฏ เคฏा เคธाเคฎเค्เคฐी เคे เคนिเคธ्เคธे เคो เคชांเคกुเคฒिเคชि เคเคนा เคाเคคा เคนै เคเคฌเคि เคธ्เคคंเคญों, เคเค्เคाเคจों, เคคांเคฌे เคฏा เค เคจ्เคฏ เคงाเคคु เคช्เคฒेเคों เคเคฆि เคชเคฐ เคเคค्เคीเคฐ्เคฃ เคฒेเคों เคो เคถिเคฒाเคฒेเค เคเคนा เคाเคคा เคนै।
เคเค เคเคฐ्เคा เคเคฐें
เคช्เคฐเคถ्เคจ 3. เคฐเคถीเคฆा เคे เคช्เคฐเคถ्เคจों เคो เคซिเคฐ เคธे เคชเคข़ो। เคเคธเคे เค्เคฏा เคเคค्เคคเคฐ เคนो เคธเคเคคे เคนैं?
เคเคค्เคคเคฐ: เคฐเคถीเคฆा เคा เคธเคตाเคฒ เคฅा เคि เคोเค เคฏเคน เคैเคธे เคाเคจ เคธเคเคคा เคนै เคि เคเคคเคจे เคธाเคฒ เคชเคนเคฒे เค्เคฏा เคนुเค เคฅा। เคเคธे เคเค เคคเคฐीเคे เคนैं เคिเคจเคे เคฆ्เคตाเคฐा เคฒोเค เค เคคीเคค เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคाเคจ เคธเคเคคे เคนैं।
เคเคाเคฐ, เคนเคฅिเคฏाเคฐ, เคฎिเค्เคी เคे เคฌเคฐ्เคคเคจ, เคเคนเคจे เคเคฆि เคे เคฐूเคช เคฎें เคถुเคฐुเคเคคी เคเคฆเคฎी เคฆ्เคตाเคฐा เคोเคก़ा เคเคฏा เค เคตเคถेเคท।
เคเคฆเคฎी เคจे เคฒिเคเคจे เคी เคเคฒा เคธीเคी เคฅी เคिเคธเคे เคฌाเคฆ เคเคธเคจे เคชेเคก़ों เคी เคชเคค्เคคिเคฏों เคเคฐ เคाเคฒ เคเคฐ เคฏเคนां เคคเค เคि เคเค ोเคฐ เคธाเคฎเค्เคฐी เคชเคฐ เคฒिเคा เคฅा। เคนเคฎ เคเคจ เคฒोเคों (เคिเคธी เคญी เคฎाเคฎเคฒे เคฎें) เคी เคธ्เค्เคฐिเคช्เค เคो เคชเคข़เคจे เคฎें เคธเค्เคทเคฎ เคนैं।
เคช्เคฐเคถ्เคจ 4. เคชुเคฐाเคคเคค्เคตเคตिเคฆों เคฆ्เคตाเคฐा เคชाเค เคाเคจे เคตाเคฒी เคธเคญी เคตเคธ्เคคुเคं เคी เคเค เคธूเคी เคฌเคจाเค। เคเคจเคฎें เคธे เคौเคจ เคธी เคตเคธ्เคคु เคนै เคชเคค्เคฅเคฐ เคी เคฌเคจी เคนो เคธเคเคคी เคนै?
เคเคค्เคคเคฐ: เคชुเคฐाเคคเคค्เคตเคตिเคฆों เคจे เคชเคค्เคฅเคฐों เคเคฐ เคंเคों เคธे เคฌเคจी เคเคฎाเคฐเคคों เคे เค เคตเคถेเคทों เคा เค เคง्เคฏเคฏเคจ เคिเคฏा เคนै เคो เคीเคตिเคค, เคिเคค्เคฐ เคเคฐ เคฎूเคฐ्เคคिเคฏां เคนैं। เคเคจ्เคนें เคเคชเคเคฐเคฃ, เคนเคฅिเคฏाเคฐ, เคฌเคฐ्เคคเคจ, เคงूเคชเคฆाเคจ, เคเคนเคจे เคเคฐ เคธिเค्เคे เคฎिเคฒเคคे เคนैं।
เคเคจเคฎें เคธे เคुเค เคชเคค्เคฅเคฐ เคธे เคฌเคจे เคนो เคธเคเคคे เคนैं, เค เคจ्เคฏ เคนเคก्เคกिเคฏों เคธे เคฌाเคนเคฐ, เคชเคे เคนुเค เคฎिเค्เคी เคเคฐ เคงाเคคु เคธे।
เคช्เคฐเคถ्เคจ 5. เคธाเคงाเคฐเคฃ เคธ्เคค्เคฐी เคคเคฅा เคชुเคฐुเคท เค เคชเคจे เคाเคฐ्เคฏों เคा เคตिเคตเคฐเคฃ เค्เคฏों เคจเคนीं เคฐเคเคคे เคฅे? เคเคธเคे เคฌाเคฐे เคฎें เคคुเคฎ เค्เคฏा เคธोเคเคคी เคนो?
เคเคค्เคคเคฐ: เคเคฎ เคฒोเคों เคจे เคเคฐ्เคฎเคोเคถी เคธे เคिเคฏा เคि เคเคจ्เคนोंเคจे เค्เคฏा เคिเคฏा เค्เคฏोंเคि เคเคจ्เคนें เคชเคคा เคจเคนीं เคฅा เคि 'เคैเคธे เคชเคข़เคจा เคเคฐ เคฒिเคเคจा เคนै।' เคตिเคถेเคท เคฒोเคों เคा เคเค เคตเคฐ्เค เคฅा เคिเคธे specialized เคธ्เค्เคฐिเคฌ्เคธ ’เคเคนा เคाเคคा เคฅा เคिเคจ्เคนोंเคจे เคธเคญी เคเคเคจाเคं เคो เคฐिเคॉเคฐ्เคก เคिเคฏा เคฅा।
เคช्เคฐเคถ्เคจ 6. เคเคฎ เคธे เคเคฎ เคฆो เคเคธी เคฌाเคคों เคा เคเคฒ्เคฒेเค เคเคฐो เคिเคจเคธे เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เค เคจुเคธाเคฐ เคฐाเคाเค เคเคฐ เคिเคธाเคจों เคे เคीเคตเคจ เคฎें เคญिเคจ्เคจเคคा เคा เคชเคคा เคเคฒเคคा เคนै।
เคเคค्เคคเคฐ: เคฐाเคा เคจे เคเค เคถाเคจเคฆाเคฐ เคीเคตเคจ เคต्เคฏเคคीเคค เคिเคฏा। เคเคจ्เคนोंเคจे เคธเคฎाเค เคे เคฒिเค เคธเคญी เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒिเค เคเคฐ เคเคจเคे เคเคฒ्เคฏाเคฃ เคी เคฆेเคเคญाเคฒ เคी। เคเคจ्เคนोंเคจे เคฏुเคฆ्เคง เคฎें เคธेเคจाเคं เคा เคจेเคคृเคค्เคต เคिเคฏा।
เคिเคธाเคจ: เคเคจ्เคนोंเคจे เคฒोเคों เคे เคฒिเค, เคซเคธเคฒ เคเคाเคจे เคे เคฒिเค เคฌเคนुเคค เคฎेเคนเคจเคค เคी। เคเคจ्เคนोंเคจे เคเค เคธाเคงाเคฐเคฃ เคीเคตเคจ เคต्เคฏเคคीเคค เคिเคฏा, เคเคนाँ เคตเคน เค เคชเคจी เคเคตเคถ्เคฏเคเคคाเคं เคो เคชूเคฐा เคเคฐ เคธเคเคคे เคฅे।
เคเค เคเคฐเคे เคฆेเคें
เคช्เคฐเคถ्เคจ 7.เคชृเคท्เค เฅง เคชเคฐ เคถिเคฒ्เคชเคाเคฐ เคถเคฌ्เคฆ เคा เคชเคคा เคฒเคाเค เคเคช เคช्เคฐเคเคฒिเคค เคเคฎ เคธे เคเคฎ 5 เคญिเคจ्เคจ เคญिเคจ्เคจ เคถिเคฒ्เคชों เคी เคธूเคि เคฌเคจाเค เค्เคฏा เคฏे เคถिเคฒ्เคชเคाเคฐ (เค) เคธ्เคค्เคฐी , (เค ) เคชुเคฐुเคท (เค) เคธ्เคค्เคฐी เคคเคฅा เคชुเคฐुเคท เคฆोเคจों เคนोเคคे เคนैं?
เคเคค्เคคเคฐ:
เคช्เคฐเคถ्เคจ 8. เค เคคीเคค เคฎें เคชुเคธ्เคคเคें เคिเคจ-เคिเคจ เคตिเคทเคฏों เคชเคฐ เคฒिเคे เคเค เคฅे? เคคुเคฎ เคเคจเคฎें เคธे เคिเคจ เคชुเคธ्เคคเคों เคो เคชเคข़เคจा เคชเคธंเคฆ เคเคฐोเคी?
เคเคค्เคคเคฐ: เคชुเคธ्เคคเคें เคธเคญी เคช्เคฐเคाเคฐ เคे เคตिเคทเคฏों เคैเคธे เคงाเคฐ्เคฎिเค เคตिเคถ्เคตाเคธ เคเคฐ เคช्เคฐเคฅाเคं, เคฐाเคा เคी เคिเคिเคค्เคธा เคเคฐ เคตिเค्เคाเคจ เคे เคीเคตเคจ เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคนैं। เคเคธเคे เค เคฒाเคตा, เคฎเคนाเคाเคต्เคฏों, เคเคตिเคคाเคं เคเคฐ เคจाเคเคों เคฅे। เคญाเคฐเคค เคे เคธเคฌเคธे เคฒोเคเคช्เคฐिเคฏ เคฎเคนाเคाเคต्เคฏ เคฐाเคฎाเคฏเคฃ เคเคฐ เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคนैं। เคฎैं เคเคจ เคฆोเคจों เคिเคคाเคฌों เคो เคชเคข़เคจा เคाเคนूंเคा।
